Vàng từ xưa đã là phương tiện trao đổi giữa các quốc gia, bởi tính chất lưu trữ giá trị. Cho đến nay nhiều người vẫn rất ưa chuộng việc xem vàng là một hình thức đầu tư trước những biến động về kinh tế thị trường. Theo đó, việc theo dõi biến động giá vàng cũng như hiểu rõ nguyên nhân giá vàng tăng sẽ giúp ích rất nhiều trong việc đầu tư. Cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết này nhé!
Tại sao cần quan tâm đến biến động giá vàng trên trường?
Quan tâm đến biến động giá vàng là điều cần thiết, đặc biệt là đối với nhà đầu tư. Cụ thể:
Vàng là tài sản mang tính giá trị lâu dài khi đây là phương tiện có thể trao đổi giữa các quốc gia. Hơn nữa biến động giá vàng không chịu ảnh hưởng tâm lý cảm xúc của thị trường như những tài sản khác, từ đó làm tăng giá trị lưu trữ của vàng. Đặc biệt bởi vì tính chất lưu trữ giá trị lâu dài của mình nên vàng cũng được xem là một lá chắn chống lạm phát. Khi lạm phát, giá hàng hóa tăng cao thì người dân có xu hướng giữ vàng để đảm bảo tài sản cho mình.
Giá vàng thường phản ánh tình hình kinh tế và chính trị toàn cầu: Cụ thể là khi kinh tế đang phát triển mạnh, nhà đầu tư thường chuyển hướng đầu tư từ vàng sang các tài sản có khả năng sinh lời cao hơn như chứng khoán. Ngược lại, trong thời kỳ suy thoái kinh tế, nhu cầu cho vàng thường tăng lên do mong muốn giữ giá trị trong điều kiện thị trường không ổn định. Việc theo dõi biến động giá vàng có thể cung cấp thông tin quan trọng về tình hình kinh tế thế giới và tâm lý nhà đầu tư.
Từ những lý do trên, nhìn chung theo dõi biến động giá vàng sẽ giúp nhà đầu tư có thể nhận biết được tình hình chung của nền kinh tế, chính trị, từ đó đưa ra các quyết định nhằm phân bố danh mục tài sản để có được mức sinh lời nằm trong phạm vi rủi ro cho phép.
Nguyên nhân giá vàng tăng
Vậy thì đâu là nguyên nhân chính dẫn đến sự biến động của giá vàng? Điều đó đến từ hai nguyên nhân chính đó là nguyên nhân trong nước và quốc tế.
Nguyên nhân trong nước
Nguyên nhân trong nước dẫn đến giá vàng tăng hoặc giảm có thể kể đến như: Chính sách của nhà nước, tác động của lạm phát và lãi suất đến với giá vàng
Chính sách của nhà nước
Chính sách của nhà nước sẽ tác động đáng kể đến với thị trường vàng trong nước. Các chính sách nhà nước bao gồm: chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa,… với mục đích điều tiết tiêu dùng trong nước. Tác động của những chính sách này đến với giá vàng như sau:
Chính sách tiền tệ (Monetary policy) là một phần quan trọng của chính sách kinh tế được Ngân hàng Trung ương thực hiện để điều chỉnh tình hình tài chính và kinh tế của một quốc gia. Chính sách tiền tệ có ảnh hưởng lớn đến nguồn cung tiền tệ, lãi suất, và giá trị đồng tiền. Mục tiêu chính của chính sách tiền tệ là duy trì ổn định giá, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, và kiểm soát lạm phát.
Sự thay đổi trong chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế và thị trường tài chính, bao gồm cả giá vàng. Nếu Ngân hàng Trung ương tăng cường chính sách nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất cơ bản, hoặc thực hiện các biện pháp kích thích kinh tế, đồng tiền có thể mất giá và làm tăng giá vàng. Điều này thường xảy ra do giảm giá trị của đồng tiền và tăng nhu cầu đối với tài sản giữ giá trị như vàng. Ngoài ra khi lãi suất tăng lên, nhà đầu tư có thể lựa chọn đầu tư vào các tài sản có tỷ suất sinh lời cao hơn, làm giảm sức hấp dẫn của vàng và ngược lại.
(Chính sách nới lỏng là khi ngân hàng trung ương giảm lãi suất cơ bản và thực hiện các biện pháp khác để tăng cung tiền tệ. Mục tiêu là thúc đẩy hoạt động kinh tế bằng cách làm giảm giá vay và tăng chi tiêu.)
Chính sách tài khóa (Fiscal Policy) là một phần của chính sách kinh tế mà chính phủ thực hiện để quản lý ngân sách và tác động đến tình hình tài chính và kinh tế của quốc gia. Chính sách tài khóa liên quan đến việc sử dụng thuế và chi tiêu công của chính phủ để điều chỉnh mức độ tiền trong nền kinh tế và đạt được các mục tiêu kinh tế nhất định. Chính sách tài khóa, chẳng hạn như chi tiêu công của chính phủ, thuế, hay vay nợ, có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đối với kinh tế. Nếu chính phủ tăng chi tiêu và thâm hụt ngân sách, điều này có thể tăng áp lực lên lãi suất và giảm giá trị đồng tiền, làm tăng giá vàng.
Lạm phát và lãi suất
Lạm phát và lãi suất là hai yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến giá vàng. Dưới đây là một giải thích về cách mỗi yếu tố này có thể tác động đến giá vàng:
Tác động của lạm phát:
Trong thời kỳ lạm phát cao, giá vàng thường tăng lên. Nguyên nhân chính bởi vàng được xem là một cách bảo vệ giá trị trong điều kiện mất giá nhanh chóng của tiền tệ. Nhà đầu tư thường chuyển đổi tài sản của họ sang vàng để giữ giá trị và bảo vệ khỏi sự giảm giá của tiền.
Ngược lại, trong những giai đoạn ổn định hoặc khi lạm phát ở mức thấp, sức hấp dẫn của vàng có thể giảm. Nhà đầu tư có thể ưu tiên đầu tư vào các tài sản khác có khả năng sinh lời cao hơn.
Tác động của lãi suất:
Khi lãi suất tăng lên, giá vàng thường giảm. Lý do là khi lãi suất tăng, các tài sản sinh lời như trái phiếu và cổ phiếu trở nên hấp dẫn hơn so với vàng, làm giảm nhu cầu đối với vàng. Nhà đầu tư thường ưu tiên đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn thay vì giữ vàng.
Ngược lại, trong thời kỳ lãi suất thấp, giá vàng có thể tăng lên. Lãi suất thấp làm giảm hấp dẫn của tài sản sinh lời và khiến cho vàng trở nên hấp dẫn hơn. Nhà đầu tư có thể chuyển đổi sang vàng để tìm kiếm an toàn và bảo vệ khỏi rủi ro thị trường.
Tác động kết hợp của lạm phát và lãi suất:
Trong một số trường hợp, lạm phát và lãi suất có thể cùng tăng lên. Trong tình huống này, tác động đối với giá vàng có thể phức tạp hơn và phụ thuộc nhiều vào sự đánh giá của nhà đầu tư về mức độ ổn định của nền kinh tế.
Trong trường hợp lạm phát tăng cao nhưng lãi suất không tăng theo, giá vàng có thể tăng lên vì nhà đầu tư tìm kiếm cách bảo vệ giá trị tài sản của họ khỏi lạm phát mà không cần phải đối mặt với giảm giá trị tài sản do lãi suất cao.
Tóm lại, giá vàng thường phản ánh tình hình lạm phát và lãi suất, nhưng sự tác động có thể biến động tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau trong kinh tế và tâm lý nhà đầu tư.
Sự suy yếu của các kênh đầu tư trên thị trường:
Chứng khoán
Khi thị trường chứng khoán suy yếu, nhà đầu tư thường tìm kiếm các tài sản an toàn như vàng để bảo vệ giá trị đầu tư của họ. Sự lo lắng và rủi ro trong thị trường chứng khoán có thể làm tăng nhu cầu cho vàng làm tài sản giữ giá trị.
Sự suy yếu của thị trường chứng khoán có thể tạo áp lực lên các ngân hàng trung ương để thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng. Những biện pháp này bao gồm giảm lãi suất cơ bản và mua tài sản tài chính, điều này có thể làm tăng nhu cầu đối với vàng làm một cách bảo vệ giá trị trước áp lực giảm giá trị tiền tệ.
Ngoài ra, khi thị trường chứng khoán suy yếu, nhà đầu tư có thể giảm lượng bán ra vàng, giữ nguyên hoặc tăng mức đầu tư vào vàng như một cách để giữ giá trị. Điều này có thể tạo ra áp lực tăng giá cho vàng trong ngữ cảnh sự suy yếu của các tài sản tài chính khác.
Đồng USD
Giá vàng thường được định giá bằng đồng USD, nghĩa là giá vàng thường được thể hiện bằng số lượng đồng USD mà bạn cần trả để mua một lượng nhất định của vàng.
Thông thường, giá vàng và đồng USD sẽ có xu hướng ngược đảo, nghĩa là khi giá đồng USD tăng thì giá vàng sẽ giảm và ngược lại. Nguyên tắc này phản ánh sự đối lập trong lựa chọn tài sản an toàn giữa đồng USD và vàng khi Đô la Mỹ thường được coi là một trong những đồng tiền an toàn nhất trên thế giới. Khi có sự không chắc chắn trên thị trường tài chính hoặc lo ngại về tình hình kinh tế toàn cầu, nhà đầu tư thường tìm kiếm an toàn trong đồng USD.
Nguyên nhân quốc tế
Bên cạnh các yếu tố trong nước tác động đến biến động giá vàng thì ngoài ra các yếu tố quốc tế như xung đột chính trị, xung đột kinh tế cũng như mối quan hệ giữa cung và cầu trên thị trường cũng là những yếu tố tác động không nhỏ đến giá vàng.
Xung đột chính trị
Xung đột chính trị thường có thể tác động lớn đến giá vàng, do những yếu tố như bất ổn chính trị, rủi ro và lo lắng về tương lai có thể thúc đẩy nhu cầu đối với vàng làm một tài sản an toàn.
Xung đột chính trị thường đi kèm với rủi ro lớn, nhà đầu tư thường chú ý đến tài sản an toàn trong thời kỳ này. Sự gia tăng rủi ro có thể tăng cường nhu cầu đối với vàng, vì nó được xem là một cách để giữ giá trị và bảo vệ khỏi biến động không chắc chắn trên thị trường.
Cuộc xung đột chính trị giữa Nga và Ukraine cũng đã có tác động đến giá vàng đáng kể. Khi vào sáng ngày 24/2/2022, ngay khi Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo về việc khởi động chiến dịch quân sự đặc biệt ở phía đông Ukraine thì thị trường tài chính chứng khoán toàn cầu đã được tô điểm bởi sắc đỏ. Đặc biệt, trong khi giá vàng thế giới vượt mốc 1970 USD/ ounce thì giá vàng trong nước đã lên đến 67,5 triệu đồng/ lượng, đây được ghi nhận là mức cao nhất từ trước đến nay.
Mối quan hệ cung cầu
Mối quan hệ cung cầu là một yếu tố chủ chốt đối với giá vàng, và nó ảnh hưởng đến thị trường vàng như sau:
Khi nhu cầu tăng lên, giá vàng có thể tăng. Nhu cầu tăng thường xuất phát từ sự tăng lên của nhu cầu đầu cơ, nhu cầu công nghiệp, và đặc biệt là nhu cầu đối với vàng làm tài sản an toàn trong thời kỳ không chắc chắn hoặc suy thoái kinh tế.
Nếu cung vàng giảm do vấn đề khai thác, sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng, hoặc giảm sản lượng khai thác vàng, giá vàng có thể tăng. Sự gián đoạn trong cung ứng có thể làm tăng giá vàng nếu nhu cầu vẫn duy trì hoặc tăng lên.
Ngoài ra, nếu cung và cầu vàng gặp khó khăn để cân bằng, có thể xảy ra biến động giá lớn. Khi cầu vượt quá cung, giá có thể tăng, và ngược lại. Sự cân bằng giữa cung và cầu thường là yếu tố quyết định giá vàng.
Cập nhật và lý giải nguyên nhân giá vàng SJC tăng trong thời gian gần đây
Theo ghi nhận vào ngày 13/01 giá vàng SJC trong nước được đánh giá là cao nhất từ đầu năm đến nay với mốc 77 triệu đồng/ lượng bán ra. Trước đó, trong 3 ngày gần nhất thì giá vàng SJC đã tăng liên tục.
Để lý giải cho nguyên nhân trên thì theo một số chuyên gia, nguyên nhân chính là bởi lượng cầu tăng nhưng nguồn cung vàng SJC bị hạn chế. Đặc biệt là vàng miếng SJC trong thời gian qua đang chưa có nguồn cung, bởi một phần nguồn cung hạn chế khi người dân bán ra không nhiều, từ đó giá bị đẩy lên cao.
Ngoài yếu tố cung cầu trên thì một số yếu tố khác tác động đến cung cầu thị trường Vàng trong nước như việc đầu tư vào các kênh tiền gửi tiền tiết kiệm, chứng khoán, bất động sản chưa có dấu hiệu phục hồi rõ rệt, từ đó đem lại kỳ vọng lợi nhuận nhất định cho nhà đầu tư.
Ngoài ra theo PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh – Phó giám đốc Học viện Ngân hàng phân tích:
“Bên cạnh đó, một yếu tố quan trọng khiến giá vàng biến động mạnh chính tâm lý đám đông ở trên thị trường, khi thấy một người này mua thì những người khác cũng mua vào. Tâm lý này sẽ lan truyền và đồng thời sinh ra kỳ vọng là sẽ tiếp tục tăng. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn và gây ra tác động đột biến trên thị trường như hiện nay”
Vậy thì tóm lại, nguyên nhân giá vàng tăng trên thị trường đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên nguyên nhân cốt lõi vẫn đến từ mối quan hệ cung cầu trên thị trường. Hiểu rõ về nguyên nhân giá vàng tăng sẽ giúp nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định phân bố danh mục đầu tư để đạt hiệu quả sinh lời tốt nhất.
